سازگار کردن طراحی خانه های مسکونی تبریز و باکو با فرهنگ و اقلیم بومی

این مقاله با هدف بررسی دگرگونیها و تحولات ساختار ساختمانهای مسکونی شهر با تأثیرپذیری از فرهنگ و اقلیم بومی در محدوده مطالعاتی مورد انتخابی تدوین شده است. از آنجایی که طراحی خانههای مسکونی از عوامل مختلفی چون فرهنگ و اقلیم منطقه تأثیر میپذیرد؛ تشریح طراحی ساختمانهای مسکونی جدید متناسب با فرهنگ و اقلیم در یک نگاه گذرا و در حد یک درآمد کوتاه امکانپذیر نیست، لذا توجه اصلی نوشته، به تأثیرپذیری این خانهها از فرهنگ و اقلیم مقایسه با خانه های مورد مطالعه در سده گذشته معطوف شده است. در فرایند گذار از خانههای تاریخی به خانه های معاصر، باید ببینیم که خانههای تاریخی چه ارزشهایی را از دست داده و چه نیروهای دیگری به غیر از دانش بومی، طبیعتگرایی و صرفه جویی در انرژی، بر شکلگیری خانه های معاصر تأثیر گذاشته است. همچنین باید نیازهای فرهنگیـ اجتماعی ساکنان شهرهای تاریخی را مشخص کنیم که البته این کار خود مستلزم بررسیهای لازم در زمینة روشهای پیشرفته طراحی و تحلیل علمی صحیح خواهد بود. دگرگونی هایی که در حین اجرای تغییرات و نوسازی در شهرهای تاریخی ایران و آذربایجان بوجود آمده، سبب تغییر فرم و سازة ساختمانهای مسکونی شده است. در نتیجه لازم است که بعضی از قانونمندیهای روشهای طراحی متناسب با عامل تأثیرگذار فرهنگ و اقلیم در ساختمانهای مسکونی جدید شهرهای تبریز و باکو مشخص و با در نظرگرفتن امکانات تکنولوژی جدید و ویژگیهای معماری سنّتی مدلهای طرّاحی جدیدی پیشنهاد شود. پیشنهاد طرحهایی موافق با خواسته های فرهنگیـ اجتماعی ساکنین و در نظرگرفتن فرآیند تأثیر اقلیم منطقه بر معماری خانهها از اهمیت بارزی برخوردار است. طراحی ساختمانهای مسکونی، هنگامی مقبولیت و معقولیت خود را تثبیت میکند که از معیارهایی برخاسته از توان سرزمین و نیاز جامعه شکل بگیرد و با گذشت زمان، همچنان توان پاسخگویی خود را حفظ کند.